- Κοιτάζοντας στο λεξικό, η λέξη αφέψημα προέρχεται από την πρόθεση από και το ρήμα έψω/έψημα (= βράζω, ψήνω, βρασμένο).
- Είναι τα ροφήματα που προκύπτουν όταν βράζουμε διάφορα είδη φυτών σε νερό τα οποία μπορούμε να καταναλώσουμε είτε ζεστά είτε κρύα.
- Ανάμεσα στα πιο δημοφιλή αφεψήματα βρίσκονται: τσάι, τσάι του βουνού, καφές, κακάο, χαμομήλι, φασκόμηλο, δίκταμο, εχινάκεια, λουίζα…και τόσα άλλα!!
Ηιστορία των αφεψημάτων είναι τόσο μεγάλη που… χάνεται στο χρόνο! Μάλιστα, η χρήση των φυτών από τα οποία προέρχονται τα αφεψήματα, ξεκίνησε πριν ακόμα δημιουργηθεί αυτό που εμείς σήμερα ονομάζουμε Μεσογειακή διατροφή!
Κοιτάζοντας την πιο πρόσφατη εκδοχή της Μεσογειακής διατροφικής πυραμίδας, παρατηρούμε πως τα αφεψήματα βρίσκονται στη βάση της μαζί με το νερό, που σημαίνει πως αποτελούν μια κατηγορία ροφημάτων, τα οποία μπορούμε να καταναλώνουμε συχνά.
Ποια είναι η αξία τους στη διατροφή μας;
Τα αφεψήματα έχουν πολλά παραπάνω να μας προσφέρουν πέρα από το άρωμα και τη γεύση τους!
- Μας ενυδατώνουν!
Το βασικό συστατικό όλων των αφεψημάτων δεν είναι άλλο από το νερό, επομένως η κατανάλωσή τους μας βοηθάει να μένουμε ενυδατωμένοι όλη μέρα! Ειδικά τους χειμερινούς μήνες που η πλειοψηφία του κόσμου ξεχνάει την ενυδάτωση του, είναι μια πολύ καλή εναλλακτική ενυδάτωσης.
- Είναι σύμμαχοι μας για το έλεγχο βάρους και την περίοδο της δίαιτας
Όταν καταναλώνονται σκέτα, χωρίς δηλαδή την προσθήκη ζάχαρης, μελιού ή/και γάλακτος- τα αφεψήματα αποδίδουν πρακτικά μηδενικές θερμίδες! Εξαίρεση αποτελεί το κακάο που αποδίδει κάποιες θερμίδες.
Η υγιεινή εκδοχή του κακάο, φτιάχνεται με 2 κουταλάκια του γλυκού κακάο σκόνη χωρίς ζάχαρη, που έχει 40 θερμίδες και 3/4 της κούπας ζεστό γάλα χαμηλά λιπαρά. Ή γάλα αμυγδάλου.
Επίσης τα αφεψήματα είναι ένας πολύ καλός τρόπος να μειώσει κανείς τις άσκοπες θερμίδες κατά τη διάρκεια της ημέρας και τις θερμίδες ανίας. Πολύ συχνά κατά τις πρωινές ή απογευματινές ώρες αρκετός κόσμος τσιμπάει χωρίς έλεγχο.
Τα αφεψήματα προσφέρουν γεύση, ενασχόληση και επειδή καταναλώνονται σε ζεστή συνήθως θερμοκρασία, προσφέρουν και μερικό κορεσμό.
Είναι γεμάτα με πολύτιμα αντιοξειδωτικά!
Τόσο τα αρωματικά όσο και τα φαρμακευτικά βότανα, αλλά και το κακάο και ο καφές, θεωρούνται πολύ καλές πηγές αντιοξειδωτικών, ουσίες που ενισχύουν την άμυνα του οργανισμού μας και ταυτόχρονα προστατεύουν τον οργανισμό μας από την εμφάνιση χρόνιων νοσημάτων, όπως τα καρδιαγγειακά, ενώ επιβραδύνουν τη διαδικασία της γήρανσης.
Η ποικιλία στα ροφήματα … το μυστικό κατανάλωσης
Η εναλλαγή των αφεψημάτων εξασφαλίζει και ποικιλία σε βιοδραστικά συστατικά. Επίσης ο συνδυασμός βοτάνων σε ένα ρόφημα, μπορεί να είναι ευεργετικός.
Η βάση για ένα κοκτέιλ αντιοξειδωτικών
Λόγω της ήπιας γεύσης που έχουν τα περισσότερα, αποτελούν τη βάση στην οποία μπορούμε να προσθέσουμε βότανα και μπαχαρικά, που ενισχύουν ακόμα περισσότερο την αντιοξειδωτική τους ικανότητα: εσπεριδοειδή, κανέλλα, τζίντζερ, κρόκο κοζάνης κτλ.
Αφεψήματα: οι φυσικοί σύμμαχοι της υγείας μας!
Βαλεριάνα |
|
Μελισσόχορτο |
|
Δίκταμο |
|
Ευκάλυπτος |
|
Εχινάκεια |
Στις πρώτες θέσεις ανάμεσα στα βότανα που εμπλέκονται στη θωράκιση του ανοσοποιητικού μας συστήματος φιγουράρει η εχινάκεια (echinacea). Περιέχει μια άκρως δραστική ουσία, την εχινακίνη. Η εχινακίνη είναι ένα γλυκοσίδιο που καταπολεμά τα βακτήρια σαν φυσικό αντιβιοτικό, γεγονός που εξηγεί την αποτελεσματικότητα του φυτού σε στρεπτοκοκκικές και σταφυλοκοκκικές λοιμώξεις. Σε κυτταρικό δε επίπεδο, η εχινακίνη ελαττώνει την παραγωγή της υαλουρονιδάσης, ενζύμου που ως γνωστό καταστρέφει το υαλουρονικό οξύ και οδηγεί σε λύση του συνδετικού ιστού. Μελέτη έχει αναδείξει και τη συνεργατική δράση της echinacea, με σκεύασμα σκόρδου στη μείωση της διάρκειας και της έντασης της συμπτωματολογίας του κοινού κρυολογήματος. |
Κακάο |
|
Καφές |
|
Λουίζα |
|
Μέντα / Δυόσμος |
|
Τζίντζερ (Ginger) |
|
Τσάι |
Το κλασικό τσάι το βρίσκουμε σε 3 βασικά είδη, ανάλογα με το βαθμό ζύμωσης που έχουν υποστεί τα φύλλα του φυτού camellia sinensis. Έτσι, στο πράσινο τσάι τα φύλλα δεν περνούν καμία διαδικασία ζύμωσης, διατηρώντας το πράσινο χρώμα τους, στο μαύρο τσάι έχουμε πλήρη ζύμωση των φύλλων -που αποκτούν έτσι μαύρο χρώμα-, ενώ στο λευκό τσάι τα πιο τέλεια φύλλα συλλέγονται πριν καν ανοίξουν εντελώς, διατηρώντας στην κορυφή τους ένα λευκό χρώμα στο οποίο οφείλει την ονομασία του. Προφανώς και το λευκό τσάι, όπως και το πράσινο, δεν έχει υποστεί καμία ζύμωση. Η ζύμωση του τσαγιού αναφέρεται στην ελεγχόμενη διαδικασία οξείδωσης, που γίνεται με την έκθεση των φύλλων στον αέρα και σταματά με ξήρανση (το τσάι περνά μέσα από στεγνωτήρες καυτού αέρα). Στο τσάι περιέχονται κατεχίνες, καφεΐνη, θεανίνη και βουτυρικό οξύ. Οι κατεχίνες αποτελούν ισχυρές αντιοξειδωτικές ουσίες και βρίσκονται περισσότερο στο πράσινο και στο λευκό τσάι. Από τις κατεχίνες που γνωρίζουμε έως σήμερα, η επιγαλλοκατεχίνη (EGCG) ασκεί την πιο έντονη αντιοξειδωτική δράση. |
Τσάι του βουνού |
Το τσάι του βουνού έχει αντιμικροβιακές, αναλγητικές και αντιφλεγμονώδεις δράσεις, ενώ παράλληλα ανακουφίζει από τη δυσπεψία. |
Φασκόμηλο |
Συστήνεται να αποφεύγεται η κατανάλωσή του κατά την εγκυμοσύνη και τον θηλασμό. |
Χαμομήλι |
Το χαμομήλι (chamomilla recutita) και το έγχυμα του, χρησιμοποιείται και σε μολύνσεις βλεννογόνων (πολύ συχνά άλλωστε χρησιμοποιείται και με τη μορφή κομπρέσας για μολύνσεις των ματιών). |
Συμπερασματικά
Τα αφεψήματα είναι μια άριστη επιλογή για την καθημερινότητα μας, για την υγεία και τα κιλά μας!!!
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΑΠΟ:
Etheridge C & Derbyshire E. (2019). Herbal infusions and health: A review of findings from human studies, mechanisms and future research directions. Nutrition & Food Science. ahead-of-print. 10.1108/NFS-08-2019-0263.
Talib WH, Al-Ataby IA, Mahmod AI, Jawarneh S, Al Kury LT, Al-Yasari IH. The Impact of Herbal Infusion Consumption on Oxidative Stress and Cancer: The Good, the Bad, the Misunderstood. Molecules. 2020 Sep 14;25(18):4207. doi: 10.3390/molecules25184207. PMID: 32937891; PMCID: PMC7570648.