Εγκυμοσύνη & εμβόλια κατά COVID-19

Ο εμβολιασμός για την COVID-19 συνιστάται για όλα τα άτομα 12 ετών και άνω:
1. Συμπεριλαμβανομένων των εγκύων σε οποιοδήποτε στάδιο της κύησης,
2. Συμπεριλαμβανομένων των γυναικών που θηλάζουν,
3. Συμπεριλαμβανομένων των γυναικών που προσπαθούν να μείνουν έγκυες τώρα, ή μπορεί να μείνουν έγκυες στο μέλλον, καθώς και των συντρόφων τους, γιατί δεν επηρεάζουν την γονιμοποιητική ικανότητα.

Τα στοιχεία για την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα του εμβολιασμού κατά της COVID-19 κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης αυξάνονται.

Αυτά τα δεδομένα υποδηλώνουν ότι τα οφέλη από τη λήψη εμβολίου, υπερτερούν των γνωστών ή πιθανών κινδύνων του εμβολιασμού, κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Σύμφωνα με τα μέχρι σήμερα επιστημονικά δεδομένα, η έγκυος με COVID-19, σε σχέση με υγιή έγκυο γυναίκα έχει :

25 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο για να διασωληνωθεί (1,3% έναντι 0,05%)
7% παραπάνω πιθανότητα για καισαρική τομή
19% μεγαλύτερη πιθανότητα για πρόωρο τοκετό
23% μεγαλύτερη πιθανότητα για απώλεια του εμβρύου
6-πλάσια πιθανότητα για να εισαχθεί σε ΜΕΘ
3,5-πλάσια πιθανότητα για να πάθει φλεβοθρόμβωση

Η μόλυνση με νέο κορονοϊό αυξάνει επίσης τον κίνδυνο ορισμένων επιπλοκών της εγκυμοσύνης, όπως:

Αυξημένος κίνδυνος να γεννηθεί πρόωρα το μωρό (πριν από 37 εβδομάδες κύησης).
Αυξημένος κίνδυνος (περίπου 3 φορές υψηλότερος), να χρειάζεται το νεογνό εισαγωγή σε ΜΕΘ.

Υπάρχουν διεθνείς συστάσεις, δηλαδή κατευθυντήριες οδηγίες από διεθνείς επιστημονικούς φορείς και οργανισμούς, για τον εμβολιασμό κατά COVID-19, στις έγκυες γυναίκες, στις γυναίκες που θηλάζουν και σε όσες σκέπτονται να μείνουν έγκυες.

Οδηγίες από τον οργανισμό CDC ( Αμερικανικό Κέντρο Ελέγχου Πρόληψης Νοσημάτων) / 11 Αυγούστου 2021

Ο εμβολιασμός για τον COVID-19 συνιστάται για όλα τα άτομα 12 ετών και άνω, συμπεριλαμβανομένων των εγκύων σε οποιοδήποτε στάδιο της κύησης, συμπεριλαμβανομένων των γυναικών που θηλάζουν, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων που προσπαθούν να μείνουν έγκυες τώρα ή μπορεί να μείνουν έγκυες στο μέλλον, καθώς και των συντρόφων τους.
Προς το παρόν δεν υπάρχουν στοιχεία ότι οποιαδήποτε εμβόλια, συμπεριλαμβανομένων των εμβολίων COVID-19, προκαλούν προβλήματα γονιμότητας σε γυναίκες ή άνδρες.
Οι έγκυες και οι πρόσφατα έγκυες είναι πιο πιθανό να αρρωστήσουν σοβαρά με τον COVID-19, σε σύγκριση με μη εγκύους.
Η λήψη εμβολίου κατά COVID-19 μπορεί να σας προστατεύσει από σοβαρή νόσηση από τον COVID-19.

Κανένα από τα εμβόλια COVID-19 δεν περιέχει τον ζωντανό ιό που προκαλεί νόσηση με νέο κορονοϊό, οπότε ένα εμβόλιο κατά COVID-19 δεν μπορεί να προκαλέσει νόσο σε κανέναν, συμπεριλαμβανομένων των εγκύων γυναικών και των μωρών τους.

Τα πρώτα δεδομένα για την ασφάλεια λήψης εμβολίου mRNA COVID-19 (Moderna ή Pfizer-BioNTech) κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι καθησυχαστικά. Το CDC δημοσίευσε τα πρώτα δεδομένα των ΗΠΑ σχετικά με την ασφάλεια λήψης εμβολίου mRNA COVID-19 κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Μια άλλη αναφορά εξέτασε εγκύους που εμβολιάστηκαν πριν από τις 20 εβδομάδες της εγκυμοσύνης.

Οι επιστήμονες δεν βρήκαν αυξημένο κίνδυνο αποβολής μεταξύ των γυναικών που έλαβαν εμβόλιο mRNA COVID-19, κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Τα μέχρι σήμερα δεδομένα υποδηλώνουν ότι η λήψη ενός εμβολίου mRNA COVID-19 κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μειώνει τον κίνδυνο μόλυνσης από τον ιό που προκαλεί τον COVID-19. Μια πρόσφατη μελέτη από το Ισραήλ συνέκρινε έγκυες που έλαβαν εμβόλιο mRNA COVID-19, με εκείνες που δεν το έκαναν. Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι ο εμβολιασμός μείωσε τον κίνδυνο μόλυνσης COVID-19.
Ο εμβολιασμός εγκύων δημιουργεί αντισώματα που μπορεί να προστατεύσουν το μωρό τους. Όταν οι έγκυες λαμβάνουν ένα εμβόλιο mRNA COVID-19 κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, το σώμα τους δημιουργεί αντισώματα. Αντισώματα που δημιουργήθηκαν σε έγκυο γυναίκα που έλαβε εμβόλιο mRNA COVID-19, βρέθηκαν στο αίμα του ομφάλιου λώρου. Αυτό σημαίνει ότι ο εμβολιασμός κατά του COVID-19 κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, μπορεί να βοηθήσει στην προστασία των βρεφών από τον COVID-19.
Εάν μείνατε έγκυος μετά τη λήψη του πρώτου εμβολίου για το εμβόλιο COVID-19 που απαιτεί δύο δόσεις, (δηλαδή, εμβόλιο Pfizer-BioNTech ή εμβόλιο Moderna), θα πρέπει να κάνετε το δεύτερο εμβόλιο για να έχετε όσο το δυνατόν μεγαλύτερη προστασία.

Συστάσεις από την Ελληνική Μαιευτική & Γυναικολογική Εταιρεία

Η κύηση θεωρείται παράγοντας Υψηλού Κινδύνου νόσησης από SARS-CoV-2:
H ΕΜΓΕ συστήνει τον εμβολιασμό έναντι του SARS-CoV-2, όλων των εγκύων γυναικών και ειδικά αυτών με αυξημένο κίνδυνο έκθεσης (όπως ιατρονοσηλευτικό προσωπικό, κ.α.)
Η ΕΜΓΕ συνιστά τον εμβολιασμό έναντι του SARS-CoV-2 των εγκύων γυναικών με συννοσηρότητες , που αυξάνουν τον κίνδυνο σοβαρής νόσησης και θανάτου σε περίπτωση λοίμωξης (όπως διαβήτη, καρδιολογικών και αναπνευστικών νοσημάτων και παχυσαρκίας κλπ. )  Ο εμβολιασμός συστήνεται κατά την διάρκεια της κύησης σε όλα τα τρίμηνα.
Αναφορικά με την επιλογή εμβολιαστικού σκευάσματος, προτείνεται η χρήση εμβολίων τεχνολογίας mRNA για την κύηση, καθώς τα μέχρι σήμερα διαθέσιμα επιστημονικά δεδομένα αφορούν κυρίως αυτή την κατηγορία εμβολίων έναντι του SARS-CoV-2, χωρίς όμως να αποκλείονται και οι άλλοι τύποι εμβολίων.
H χρήση εμβολίων με αδρανοποιημένους ιούς έναντι SARS-CoV-2 δεν αναμένεται να έχει ανεπιθύμητες ενέργειες στην κύηση, παρά την έλλειψη σχετικών δεδομένων.
Δεν απαγορεύεται ο εμβολιασμός, με οποιαδήποτε τύπο εμβολίου των γυναικών που θηλάζουν. Ο θηλασμός δεν αποτελεί αντένδειξη για εμβολιασμό της μητέρας έναντι COVID-19 και ενδέχεται να προσφέρει παθητική ανοσοποίηση στο νεογνό.
Η ΕΜΓΕ συνιστά τον εμβολιασμό έναντι του SARS-CoV-2 με οποιαδήποτε τύπο εμβολίου, όλων των γυναικών που είναι σε προσπάθεια εγκυμοσύνης στο άμεσο μέλλον, η βρίσκονται σε διαδικασίες Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής.

Δεν συστήνεται τροποποίηση του προγραμματισμού εγκυμοσύνης με βάση τη χορήγηση οποιουδήποτε από τα εμβόλια έναντι COVID-19, δεν προτείνεται τροποποίηση του εμβολιαστικού σχήματος εάν μεταξύ των δόσεων του εμβολίου η γυναίκα ανακαλύψει ότι είναι έγκυος και τέλος δεν συστήνεται διακοπή κύησης λόγω εμβολιασμού.

Συστήνεται η ύπαρξη μεσοδιαστήματος 14 ημερών μεταξύ του εμβολιασμού έναντι Covid-19 και των άλλων εμβολίων που πρέπει να χορηγούνται κατά την κύηση, με βάση την Κατευθυντήρια Οδηγία της ΕΜΓΕ Νο 32 , εκτός αν ο άμεσος εμβολιασμός είναι απολύτως αναγκαίος (πχ εμβολιασμός έναντι τετάνου μετά από τραύμα)

Οδηγίες από τον οργανισμό ACOG ( Αμερικανικό Κολέγιο Μαιευτήρων- Γυναικολόγων) / 30 Ιουλίου 2021

Ο ACOG συνιστά να εμβολιαστούν έγκυες ενάντια στον COVID-19.
Ο ACOG συνιστά γυναίκες που θηλάζουν να εμβολιαστούν κατά του COVID-19.
Ενώ μια συνομιλία με έναν κλινικό ιατρό μπορεί να είναι χρήσιμη, δεν αποτελεί προϋπόθεση πριν από τον εμβολιασμό, καθώς αυτό μπορεί να προκαλέσει περιττά εμπόδια στο να γίνει ο εμβολιασμός.
Παρόμοια με τις μη εγκύους συνομήλικες γυναίκες, ο εμβολιασμός των εγκύων με το εμβόλιο COVID-19 μπορεί να γίνει σε οποιοδήποτε εμβολιαστικό κέντρο.
Ο έλεγχος εγκυμοσύνης δεν αποτελεί προϋπόθεση πριν από τη λήψη οποιουδήποτε εμβολίου COVID-19.
Οι ισχυρισμοί που συνδέουν τα εμβόλια COVID-19 με την υπογονιμότητα είναι αβάσιμοι, και δεν έχουν επιστημονικά στοιχεία που να το υποστηρίζουν. Ο ACOG συνιστά εμβολιασμό για όλα τα άτομα που προγραμματίζουν μελλοντική εγκυμοσύνη.
Για τους ασθενείς που δεν λαμβάνουν το εμβόλιο, οι Μαιευτήρες -Γυναικολόγοι θα πρέπει να απαντήσουν στις τρέχουσες ερωτήσεις και ανησυχίες των εγκύων και να τις πείσουν για τον εμβολιασμό.
Οι αναμενόμενες παρενέργειες θα πρέπει να εξηγηθούν ως μέρος της συμβουλευτικής των ασθενών. Θα πρέπει να τονίζεται ότι αποτελούν φυσιολογικό μέρος της αντίδρασης του σώματος στο εμβόλιο, που αναπτύσσει αντισώματα για προστασία από τη νόσο COVID-19.
Οι γυναίκες κάτω των 50 ετών συμπεριλαμβανομένων των εγκύων μπορούν να λάβουν οποιοδήποτε εμβόλιο COVID-19. Ωστόσο, θα πρέπει να γνωρίζουν τον σπάνιο κίνδυνο θρόμβωσης με σύνδρομο θρομβοπενίας (TTS) μετά τη λήψη του εμβολίου Janssen (Johnson & Johnson ) και ότι είναι διαθέσιμα και άλλα εμβόλια COVID-19 εγκεκριμένα (δηλαδή, εμβόλια mRNA).
Τα εμβόλια COVID-19 μπορούν να χορηγηθούν ταυτόχρονα με άλλα εμβόλια, μετά από διάστημα 14-21 ημερών από τη λήψη ενός άλλου εμβολίου. Αυτό ισχύει και για τα εμβόλια που χορηγούνται τακτικά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, όπως της γρίπης και του κοκκύτη.

Συμπερασματικά

Οι διεθνείς αρμόδιοι, αξιόπιστοι και αναγνωρισμένοι υγειονομικούς φορείς, προτείνουν εμβολιασμό εγκύων, γυναικών που θηλάζουν αλλά και γυναικών που θέλουν να μείνουν έγκυες στο μέλλον με τα εμβόλια κατά της covid-19. Όπως τονίζουν κορυφαίοι ειδικοί επιστήμονες ανά τον κόσμο, ο εμβολιασμός κατά του νέου κορονοϊού σε καμία περίπτωση δεν είναι λόγος για διακοπή της κύησης, του θηλασμού, ή της προσπάθειας να αποκτήσει κάποιος μωρό.

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΑΠΟ:

1.Emily H. Adhikari, Catherine Y. Spong. COVID-19 Vaccination in Pregnant and Lactating Women. JAMA, 2021; DOI: 10.1001/jama.2021.1658

2.Adhikari EH, Moreno W, Zofkie AC, et al. Pregnancy outcomes among women with and without severe acute respiratory syndrome coronavirus 2 infection. JAMA Netw Open. 2020;3(11):e2029256. doi:10.1001/jamanetworkopen.2020.29256