• Στο αν και πόσο θα φάμε, παίζουν ρόλο όλες μας σχεδόν οι αισθήσεις: Γεύση , αφή, οσμή, όψη-εικόνα, ακόμα και η ακοή.  
  • Η διάθεση για φαγητό εξαρτάται και από το πως νιώθουμε. Άγχος, στεναχώρια, χαρά είναι παράμετροι που επηρεάζουν τη λήψη φαγητού.
  • Πρόσφατες μελέτες επιβεβαιώνουν ότι και το εντερικό μικροβίωμα επηρεάζει το κατά πόσο θα φάμε ή το πόσο.

Φανταστείτε ένα πατατάκι που δεν κάνει τον χαρακτηριστικό ήχο όταν το τρώμε, αυτομάτως θεωρούμε ότι δεν είναι φρέσκο ή σκεφτείτε να κάθεστε σε ένα χώρο και να ακούσετε κάποιον να τρώει κάτι τραγανό… αυτομάτως σκέφτεστε να το καταναλώσετε και εσείς. 

Εκτός από τις αισθήσεις και τα συναισθήματα,  το αίσθημα πείνας ή κορεσμού ελέγχεται από ένα πολύπλοκο σύστημα ορμονών που εκκρίνονται στο γαστρεντερικό/πεπτικό σύστημα και στέλνουν το μήνυμα στον εγκέφαλο σχετικά με το εάν πεινάμε ακόμα ή χορτάσαμε (ινσουλίνη, γκρελίνη, λεπτίνη, GLP-1, Peptide YY), 

Παράμετροι της καθημερινότητας που συμβάλλουν στο να τρώμε περισσότερο:

Παχυσαρκογόνο περιβάλλον: Τα ερεθίσματα που δεχόμαστε καθημερινά για να φάμε ή να πιούμε είναι αμέτρητα. Σε μια απλή βόλτα σε ένα κεντρικό δρόμο δεχόμαστε αμέτρητα ερεθίσματα για φαγητό (φούρνοι, καφέ, κουλούρια, εστιατόρια, περίπτερα). Κάποιοι είναι περισσότερο επιρρεπής σε αυτά τα ερεθίσματα και άλλοι λιγότερο. Ωστόσο, τα ερεθίσματα για φαγητό είναι συχνά πολλά και στο ίδιο μας το σπίτι! 

Μερίδες : Σύμφωνα με έρευνες το σερβίρισμα μεγάλης μερίδας αυξάνει την κατανάλωση έως και 20%. Εκτιμάται ότι για κάποια είδη φαγητών κυρίως τα fast-foods οι μερίδες έχουν διπλασιαστεί ή και τριπλασιαστεί. Σε πρόσφατη μετα-ανάλυση φάνηκε ότι η μείωση των μερίδων (πιάτα, ποτήρια, μερίδες φαγητού) μπορεί να μειώσει τις προσλαμβανόμενες θερμίδες έως και 29%.

Σύσταση τροφίμων (αλάτι, ζάχαρη, λιπαρά, φυτικές ίνες): 

Ο όρος “junk food” υιοθετείται συνήθως για τροφές υπερ-επεξεργασμένες, πλούσιες σε απλά σάκχαρα, λιπαρά (κυρίως κορεσμένα ή trans), αλάτι και χαμηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες. Τροφές δηλαδή που εξαιτίας της σύστασής τους διεγείρουν τους γευστικές κάλυκες της γλώσσας, προσφέρουν απόλαυση και το αίσθημα της ανταμοιβής. Σε αρκετές μελέτες έχει φανεί ότι είναι δυσκολότερο να μετριάσουμε ποσότητες τρώγοντας αυτού του είδους τα φαγητά.

Χρόνος κατανάλωσης τροφίμων: Η γρήγορη κατανάλωση φαγητού οδηγεί σε μη επαρκές αίσθημα κορεσμού. Είναι διαφορετικό το αίσθημα κορεσμού όταν καταναλώσουμε το ίδιο τρόφιμο σε 5 λεπτά ή σε 15 λεπτά.  Ενώ οι θερμίδες που προσλαμβάνουμε είναι ίδιες, στην πρώτη περίπτωση σηκωνόμαστε από το τραπέζι ακόμα πεινασμένοι, θέλοντας να καταναλώσουμε και άλλο φαγητό. Αυτό οφείλεται στο ότι τα ερεθίσματα που πρέπει να επεξεργαστεί ο εγκέφαλος μέχρι να επέλθει κορεσμός είναι πολλά και απαιτείται κάποιος χρόνος γύρω στα 15-20 λεπτά. 

Συμπερασματικά

Μπορούμε να ελέγξουμε αρκετούς «ένοχους» παράγοντες, ώστε να σταματήσουμε να τρώμε πολύ.  

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΑΠΟ:

Turton R, Chami R, Treasure J. Emotional Eating, Binge Eating and Animal Models of Binge-Type Eating Disorders. Curr Obes Rep. 2017;6(2):217-228. doi:10.1007/s13679-017-0265-8

Feig EH, Piers AD, Kral TVE, Lowe MR. Eating in the absence of hunger is related to loss-of-control eating, hedonic hunger, and short-term weight gain in normal-weight women. Appetite. 2018;123:317-324. doi:10.1016/j.appet.2018.01.013

Sharma AM, Padwal R. Obesity is a sign – over-eating is a symptom: an aetiological framework for the assessment and management of obesity. Obes Rev. 2010;11(5):362-370. doi:10.1111/j.1467-789X.2009.00689.x