- Πολλοί γονείς αρκετά συχνά αναρωτιούνται εάν πρέπει να επιλέξουν το κατσικίσιο γάλα για το παιδί τους.
- Το κατσικίσιο και το αγελαδινό γάλα, έχουν τα ΥΠΕΡ και τα ΚΑΤΑ τους.
- H επιλογή θα πρέπει να γίνεται πάντοτε με την συμβουλή του παιδιάτρου.
Το κατσικίσιο γάλα παρά το γεγονός πως είναι θερμιδικά ίδιο με το αγελαδινό, περιέχει μεγαλύτερες ποσότητες πρωτεϊνών, αυξημένες ποσότητες ασβεστίου, φωσφόρου, καλίου και νατρίου.
Παρ΄ όλα αυτά η υψηλή περιεκτικότητα σε μέταλλα, οδηγεί σε αυξημένο κίνδυνο για σοβαρή υπερνατριαιμία, αζωθαιμία και μεταβολική οξέωση, ειδικά σε περίπτωση αφυδάτωσης.
Αντιθέτως, το κατσικίσιο γάλα είναι φτωχό σε σίδηρο, ψευδάργυρο και φυλλικό οξύ, με αποτέλεσμα να πρέπει να τροποποιηθεί για να είναι κατάλληλο για βρέφη, καθώς έχει διαπιστωθεί πως βρέφη που ελάμβαναν μόνο κατσικίσιο γάλα, ανέπτυξαν μεγαλοβλαστική αναιμία λόγω της έλλειψης φυλλικού οξέος.
Για να μπορέσει λοιπόν με ασφάλεια να δοθεί σε βρέφη, θα πρέπει να τροποποιηθεί αναλόγως ώστε να γίνει κατάλληλο και ασφαλές για την επαρκή και ομαλή ανάπτυξή τους. Μόλις το 2012 το κατσικίσιο γάλα έλαβε έγκριση, ώστε να ενταχθεί στη βρεφική διατροφή.
Οι καζεΐνες αποτελούν βασική ομάδα πρωτεϊνών του γάλακτος, η συγκέντρωση των οποίων διαφέρει ανάλογα με τον τύπο του γάλακτος, ενώ εμπλέκονται στην εκδήλωση αλλεργιών. Το αγελαδινό και το κατσικίσιο γάλα περιέχουν τις 4 βασικές κατηγορίες καζεΐνών: αS1- καζεΐνη, αs2- καζεΐνη, β-καζεΐνη, και κ-καζεΐνη.
Τα επίπεδα της αS1-καζεΐνης στο κατσικίσιο γάλα μπορεί να κυμαίνονται από υψηλά (7 g/L), ενδιάμεσα (3.2 g/L), χαμηλά (1.2 g/L), ή να μην υπάρχουν, ανάλογα με τον πολυμορφισμό του γονιδίου που κωδικοποιεί την καζεΐνη του κατσικίσιου γάλακτος.
Μεταξύ του αγελαδινού και του κατσικίσιου γάλακτος, η βασική διαφορά είναι πως η αS1 καζεΐνη, περιέχεται σε σημαντικά λιγότερη ποσότητα στο κατσικίσιο γάλα σε σύγκριση με το αγελαδινό (12 g/L). Έτσι, το κατσικίσιο γάλα θεωρείται πιο εύπεπτο, λόγω της μικρότερης ποσότητας καζεΐνης.
Το μητρικό είναι ακόμη πιο εύπεπτο ακριβώς γιατί περιέχει ακόμη μικρότερη ποσότητα. Πιο συγκεκριμένα, το μητρικό γάλα περιέχει καζεΐνη και ορολευκωματίνες σε αναλογία 40/60, σε αντίθεση με το αγελαδινό ή το κατσικίσιο γάλα που περιέχουν αυτές τις πρωτεΐνες σε αναλογία 80/20.
Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο το κατσικίσιο γάλα μπορεί να συστηθεί σε βρέφη με δυσπεψία ή γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ), καθώς το μεγάλο κλάσμα καζεΐνης στο αγελαδινό γάλα οδηγεί σε πιο αργό χρόνο κένωσης και σε επιδείνωση της ΓΟΠ.
Όσον αφορά την εκδήλωση αλλεργιών, η αλλεργία στο κατσικίσιο γάλα δεν συνυπάρχει με αλλεργία και στο αγελαδινό γάλα (ΑΓΑ), ενώ το αντίθετο συμβαίνει συχνά.
Έτσι, παιδιά με IgE-μεσολαβούμενη αμέσου τύπου αλλεργία στην πρωτεΐνη του αγελαδινού γάλακτος, διατρέχουν κίνδυνο αλλεργικής αντίδρασης σε ποσοστό 75% και στις πρωτεΐνες του κατσικίσιου γάλακτος.
Γίνεται λοιπόν κατανοητό πως το κατσικίσιο γάλα, δεν μπορεί να αποτελεί εναλλακτική λύση για τα παιδιά με αλλεργία στο αγελαδινό γάλα.
Οι διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες συστήνουν μόνο εκτενώς υδρολυμένα γάλατα για την αντιμετώπιση των παιδιών με ΑΓΑ, καθώς μόνο αυτές οι φόρμουλες έχουν ελεγχθεί διεξοδικά και πληρούν τα απαραίτητα κριτήρια για να αποτελούν υποαλλεργικές φόρμουλες.
Τέλος αξίζει να σημειωθεί πως το κατσικίσιο γάλα περιέχει λακτόζη, όπως και το αγελαδινό, έτσι σε περίπτωση δυσανεξίας δεν μπορεί να χορηγηθεί.
Συμπερασματικά
Το κατσικίσιο γάλα ή φόρμουλα που περιέχει κατσικίσιο γάλα, θα πρέπει να χορηγείται στα παιδιά μόνο μετά από σύσταση του παιδιάτρου, που παρακολουθεί την συνολική πορεία ανάπτυξης και το ιστορικό αλλεργιών του παιδιού.
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΑΠΟ:
- Sanz Ceballos L, Ramos Morales E, de la Torre Adarve G, Diaz Castro J, Perez Martinez L, Remedios Sanz Sampelayo M: Composition of goat and cow milk produced under similar conditions and analyzed by identical methodology. J Food Compost Anal 2009; 22: 322–329.
- Meyer et al. Systematic review of the impact of feed protein type and degree of hydrolysis on gastric emptying in children BMC Gastroenterology (2015) 15:137
- Koletzko, S., Niggemann, B., Arato, A., Dias, J., Heuschkel, R., Husby, S., Mearin, M., Papadopoulou, A., Ruemmele, F., and Staiano, A. Diagnostic approach and management of cow’s-milk protein allergy in infants and children: ESPGHAN GI Committee practical guidelines. Journal of pediatric gastroenterology and nutrition 2012;55:221-229.
- https://www.webmd.com/children/is-goat-milk-safe-for-babies-and-toddlers
- https://www.healthline.com/health/baby/goat-milk-for-babies#eczema-and-reflux
