- Απο τις αρχές του 2020, η ανθρωπότητα αντιμετωπίζει ένα πρωτοφανές σενάριο επιστημονικής φαντασίας λόγω του Covid 19. Η εξάπλωση του κορωνοιού δυστυχώς συνεχίζεται ακόμα και παγκοσμίως επικρατεί ένα κλίμα φόβου για το δεύτερο κύμα έξαρσης του ιού.
- Ο φόβος της πανδημίας είναι φυσιολογικός, αλλά για να μπορέσουμε τον αντιμετωπίσουμε, θα πρέπει πρώτα να τον κατανοήσουμε και στη συνέχεια να τον διαχειριστούμε.
Oφόβος είναι ένας πρωτόγονος και προστατευτικός μηχανισμός άμυνας, γιατί βοηθάει το άτομο να συνειδητοποιήσει έναν επερχόμενο κίνδυνο. Σύμφωνα με τον Ekman (1992), ο φόβος είναι από τα πλέον βασικά συναίσθηματα του ανθρώπου και προκαλείται από έναν πραγματικό ή πλασματικό κίνδυνο.
Αξίζει να αναφερθεί ότι ο φόβος θα πρέπει να διακρίνεται απο τη φοβία, η οποία διαφέρει απο την απλή αίσθηση του φόβου.
Η φοβία σχετίζεται με ένα υπερβολικό φόβο, ο οποίος συνεχίζει να υφίσταται ακόμα και όταν δεν υπάρχει πραγματικός κίνδυνος. Υπάρχουν πολλές κατηγορίες φοβιών όπως κοινωνική φοβία, αγοραφοβία και άλλες φοβίες (π.χ υπερβολικός φόβος για αρρώστιες). Οι φοβίες δεν είναι προστατευτικός μηχανισμός ελέγχου, γιατί γίνονται εμπόδιο στην αντιμετώπιση της καθημερινότητας του ατόμου.
Η εμφάνιση του πανδημίας του κορωνοιού και ο φόβος του ιού, ενεργοποιεί σε μεγάλο βαθμό τα πρωτόγονα ένστικτα του ανθρώπου. Ο δε φόβος της πανδημίας, μας φέρνει αντιμέτωπους κυρίως με τη θνητότητά μας. Αυτό βέβαια είναι φυσιολογικό γιατί οι άνθρωποι συνήθως δεν αποδέχονται τα δύσκολα συναισθημάτα τους, αντιδρώντας (π.χ δεν τρέχει τίποτα, δεν φοβάμαι, δεν θα συμβεί σε εμένα).
Σύμφωνα όμως με έρευνες όσοι αποδέχονται συναισθήματα όπως το φόβο και τη θλίψη, παρουσιάζουν λιγότερα συμπτώματα διαταραχών σε σχέση με αυτούς που έχουν την τάση να τα αποφεύγουν.
Ίσως το πιο δύσκολο μέρος της πανδημίας του COVID-19 είναι η αίσθηση της αβεβαιότητας του τι θα γίνει. Ωστόσο, η αβεβαιότητα είναι από μόνη της ένας “ιός” και ενώ ο φόβος μας βοηθά να επιβιώσουμε, όταν αναμιγνύεται με αβεβαιότητα μπορεί να οδηγήσει σε συνεχές άγχος, το οποίο βλάπτει την υγεία του ατόμου.
Σύμφωνα με τον Golemαn (1995) έχουμε δυο μυαλά : To Λογικό νου και το Συγκινησιακό νου. Προκειμένου να καταπολεμήσουμε αποτελεσματικά το φόβο, χρειάζεται ισορροπία μεταξύ του λογικού και του συγκινησιακού νου. Είναι απαραίτητη η ύπαρξη μια σταθερής αναλογίας στο συναίσθημα και στη λογική, γιατί όσο πιο έντονο είναι το συναίσθημα, τόσο κυριαρχεί ο συγκινησιακός νους και αδρανοποιείται ο λογικός.
Επομένως ακολουθώντας τα μέτρα προφύλαξης, αποδεχόμενοι το φόβο μας, κρατώντας την ψυχραιμία μας και αποφεύγοντας την καταστροφολογία, θα αντιμετωπίσουμε αυτή τη δύσκολη περίοδο που διανύει η παγκόσμια κοινότητα.
Συμπερασματικά
Ο φόβος της πανδημίας είναι φυσιολογικός γιατί είναι ένας προστατευτικός μηχανισμός επιβίωσης . Οι φοβίες δεν είναι προστατευτικός μηχανισμός ελέγχου, γιατί εμποδίζουν τη λειτουργικότητα του ατόμου.
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΑΠΟ:
Frankl, V.E. (2006). Man’s Search for Meaning. Beacon Press
Goleman Daniel (1995), Emotional EQ: Why It Can Matter More Than IQ, Bantam Books.
Παπάνης Ε.(2013) Ο θαμπωμένος καθρέφτης του εαυτού μας: Αυτοεκτίμηση και συναισθηματική ενδυνάμωση, Αθήνα: Eκδόσεις Σιδέρη.
